Het Rotterdams Kunstgesticht Het gedicht is een bericht (1988)

Rotterdam kent een aantal opmerkelijke initiatieven op het gebied van poëzie en beeldende kunst. Regelmatig worden kunstenaars ingeschakeld om een dichtregel vorm te geven en werken zij bijvoorbeeld mee aan het visualiseren van gedichten. De dichtregel Alles van waarde is weerloos van Lucebert heeft sinds 1978 een markante plaats op de Blaak hoog boven het stadsgewoel. Van de maan af gezien zijn we allen even groot is de tekst die boven een metershoog portret van Multatuli is geplaatst op een door de Rotterdamse kunstenaar Mathieu Ficheroux geschilderd paneel, dat hangt in de Van Oldenbarneveltstraat. Een ander opmerkelijk initiatief was een idee van Hans Abelman, destijds hoofd BKOR bij CBK Rotterdam. Zijn idee was om Rotterdamse vuilniswagens te voorzien van een dichtregel. Poëzie die zich niet op een statische locatie bevindt, maar zich laat vervoeren tot in elke uithoek van Rotterdam. Een groter contrast leek niet denkbaar; de vuilniswagen met een dichtregel. Poëzie in de vorm van slechts één regel en met een uitstraling die mensen in ieder geval geen ontzag voor poëzie bijbrengt, maar die mensen leert van poëzie te houden. Het project dankt zijn naam Het gedicht is een bericht aan de regel uit het gelijknamige gedicht van Jules Deelder, die in 1988 als één van de eerste regels op een vuilniswagen werd geplaatst. Het idee werd besproken met Martin Mooij. Hij was destijds directeur van Poetry International en zij hadden contacten met dichters en beschikten over diens gedichten. Het idee werd met veel instemming ontvangen. Een eerste bijeenkomst met de directie van de Roteb leidde tot groot enthousiasme en vele besprekingen op alle niveau’s binnen de dienst. Tegenstanders werden overtuigd en Het Rotterdams Kunstgesticht werd ingeschakeld het idee nader uit te werken en vorm te geven. Door middel van tekeningen, teksten en modellen werd het initiatief tot leven gebracht. Speciale tentoonstellingen over het onderwerp stimuleerde de discussie onder het personeel van de Roteb. In directe samenwerking met Poetry International werden dichtregels geselecteerd en kon met de uitvoering worden begonnen. Op een wel zeer ongewone wijze dragen zowel Roteb als dichters bij aan de kwaliteit van de openbare ruimte. Op 27 januari 1988 kreeg de Roteb twaalf nieuwe vuilniswagens, die werden voorzien van een dichtregel. Tegelijk werd een nieuw logo onthuld om de gemeentelijke reinigingsdienst nog herkenbaarder te maken. Overdracht en onthulling werden een groot spektakel met een helikopter en vuurwerk en een paar honderd mensen langs de kant en met velen op het dak van het Roteb-gebouw. Het project is zo’n succes geworden dat in 2013, ter gelegenheid van de 25-jarige samenwerking tussen Poetry International en Stadsbeheer (Roteb is opgegaan in Stadsbeheer van Gemeente Rotterdam) werd besloten nagenoeg alle auto’s van Stadsbeheer te voorzien van dichtregels. Bovendien werd er op 14 november 2013 de neondichtregel Steden schuilen niet wanneer het regent op het gebouw van Stadsbeheer aan het Kleinpolderplein onthuld. Ook is er een jubileumbundel gemaakt met een bijzonder overzicht van vijfentwintig jaar Het gedicht is een bericht. In totaal rijden er ruim driehonderd regels van vermaarde binnen- en buitenlandse dichters door Rotterdam. De dichtregels zijn vaak afkomstig van het jaarlijkse Poetry International Festival, één van de beroemdste ontmoetingsplekken voor dichters en poëzieliefhebbers ter wereld. Vanaf 19 oktober 2016 is het project geadopteerd door de Duitse stad Frankfurt onder de titel Müll & Poesie. Daarmee is Frankfurt na Rotterdam de tweede stad ter wereld die op deze manier poëzie met afval combineert en in de openbare ruimte brengt.