Kunstenaar Rolf Engelen maakte met Van Vlinderbuurt tot Takkenwijk (2001) een bijzonder originele sculptuur in Kralingen. De Vlinderbuurt had zojuist een ingrijpende bodemsanering achter de rug nadat een oude gasfabriek werd afgebroken. Het proces leidde tot intensieve verhuisbewegingen en grote veranderingen in de bevolkingssamenstelling van de buurt. ‘Bewoners moesten voor de duur van de renovatie hun woningen verlaten en konden uiteindelijk al dan niet terugverhuizen,’ schreef Gepke Bouma in een bericht over de buurt. ‘In de Vlinderbuurt trokken de nieuwe huizen, merendeels in de koopsector, een nieuwe groep bewoners aan. Als gevolg daarvan verkeerde de sociale structuur geruime tijd in een vacuüm, nog afgezien van de wrevel, onrust en onzekerheid onder de bewoners over de opgelegde veranderingen’. Participerend in een alliantie met de deelgemeente, woningcorporaties, de dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting (dS+V) en BKOR werd Engelen geacht ‘een bijdrage te leveren aan de vorming van een nieuwe identiteit’ voor de Vlinderbuurt. Hij vond één groot object op straat niet gepast, maar koos voor een groot aantal kleine objecten voor individuele bewoners, verspreid door de wijk. Hij maakte bronzen afgietsels van takjes van één van de bomen in de wijk, die moest worden gekapt. Vervolgens verspreidde hij uitnodigingskaartjes voor oude en nieuwe bewoners, waar hij hen aanbood om aan de gevel van hun woning een in brons afgegoten takje te bevestigen. Zo ontwierp hij niet alleen een reeks gevelornamenten, maar ook ‘een uitnodiging aan vogels om er neer te strijken’. De takjes werden het eigendom van een bewoner of huiseigenaar en konden eventueel meeverhuizen. De kunstenaar plaatste uiteindelijk negenhonderd takjes, ‘alle persoonlijk bevestigd in overleg met de bewoners’. Met zijn bijdrage aan de wijk wilde de kunstenaar waarschuwen tegen de overschatting van de mogelijkheden van de kunst om buurtproblemen op te lossen. Omdat bewoners meestal niet zoveel te kiezen hebben, koos Engelen ervoor persoonlijk in hen te investeren: iedere bewoner die een sculptuur wilde, moest zich eerst met hem in verbinding stellen.
Rolf Engelen (Nijmegen, 1964) is opgeleid aan de Academie Beeldende Kunst en Vormgeving in Den Bosch. Engelen is een veelzijdig beeldend kunstenaar, die naast exposities ook veel wijkprojecten in de openbare ruimte op zijn naam heeft staan. Van 1995 tot 2006 was hij directeur van de Oneven Maanden van Museum Nagsael en in 1997 richtte hij het Tweedekansplant-bedrijf op dat planten van de straat redt. Hij woont en werkt in Rotterdam, waar hij ook als docent verbonden is aan de Willem de Kooning Academie.
900 bronzen takjes, die aan verschillende gevels bevestigd zijn
Materialen
Brons
Afmetingen
Circa 40 cm per takje
Jaar
2001
Opdrachtgever
Deelgemeente, woningcorporatie, dS+V, BKOR
Werving/selectie
Via de kunstenaar
Geldbron
CBK Rotterdam, gemeente Rotterdam
Eigenaar
Bewoners
Over het kunstwerk
Kunstenaar Rolf Engelen maakte met Van Vlinderbuurt tot Takkenwijk (2001) een bijzonder originele sculptuur in Kralingen. De Vlinderbuurt had zojuist een ingrijpende bodemsanering achter de rug nadat een oude gasfabriek werd afgebroken. Het proces leidde tot intensieve verhuisbewegingen en grote veranderingen in de bevolkingssamenstelling van de buurt. ‘Bewoners moesten voor de duur van de renovatie hun woningen verlaten en konden uiteindelijk al dan niet terugverhuizen,’ schreef Gepke Bouma in een bericht over de buurt. ‘In de Vlinderbuurt trokken de nieuwe huizen, merendeels in de koopsector, een nieuwe groep bewoners aan. Als gevolg daarvan verkeerde de sociale structuur geruime tijd in een vacuüm, nog afgezien van de wrevel, onrust en onzekerheid onder de bewoners over de opgelegde veranderingen’. Participerend in een alliantie met de deelgemeente, woningcorporaties, de dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting (dS+V) en BKOR werd Engelen geacht ‘een bijdrage te leveren aan de vorming van een nieuwe identiteit’ voor de Vlinderbuurt. Hij vond één groot object op straat niet gepast, maar koos voor een groot aantal kleine objecten voor individuele bewoners, verspreid door de wijk. Hij maakte bronzen afgietsels van takjes van één van de bomen in de wijk, die moest worden gekapt. Vervolgens verspreidde hij uitnodigingskaartjes voor oude en nieuwe bewoners, waar hij hen aanbood om aan de gevel van hun woning een in brons afgegoten takje te bevestigen. Zo ontwierp hij niet alleen een reeks gevelornamenten, maar ook ‘een uitnodiging aan vogels om er neer te strijken’. De takjes werden het eigendom van een bewoner of huiseigenaar en konden eventueel meeverhuizen. De kunstenaar plaatste uiteindelijk negenhonderd takjes, ‘alle persoonlijk bevestigd in overleg met de bewoners’. Met zijn bijdrage aan de wijk wilde de kunstenaar waarschuwen tegen de overschatting van de mogelijkheden van de kunst om buurtproblemen op te lossen. Omdat bewoners meestal niet zoveel te kiezen hebben, koos Engelen ervoor persoonlijk in hen te investeren: iedere bewoner die een sculptuur wilde, moest zich eerst met hem in verbinding stellen.
Rolf Engelen (Nijmegen, 1964) is opgeleid aan de Academie Beeldende Kunst en Vormgeving in Den Bosch. Engelen is een veelzijdig beeldend kunstenaar, die naast exposities ook veel wijkprojecten in de openbare ruimte op zijn naam heeft staan. Van 1995 tot 2006 was hij directeur van de Oneven Maanden van Museum Nagsael en in 1997 richtte hij het Tweedekansplant-bedrijf op dat planten van de straat redt. Hij woont en werkt in Rotterdam, waar hij ook als docent verbonden is aan de Willem de Kooning Academie.
