Stolpersteine (letterlijk: struikelstenen) is een internationaal project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Het project herdenkt in heel Europa de slachtoffers van het nationaalsocialisme door middel van gedenktekens die op straat in het trottoir zijn aangebracht. De kleine vierkante gedenkstenen van 10 bij 10 cm worden geplaatst voor de huizen van mensen die in de Tweede Wereldoorlog verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. De stenen zijn gemaakt van beton met een messing plaatje, waarin met slagletters staat ‘hier woonde’, gevolgd door de naam, geboortedatum, deportatiedatum en plaats en datum van overlijden van de herdachte persoon. Deze Stolpersteine herinneren onder andere aan de Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, homoseksuelen, Jehova’s getuigen en gehandicapten, die in deze huizen hebben gewoond. De kunstenaar noemt ze Stolpersteine omdat “je erover struikelt met je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen”. Demnig ontwierp de eerste steen in 1993 en plaatste drie jaar later – min of meer illegaal – de eerste Stolpersteine in Berlijn en Keulen. In 2000 ging het Stolpersteine-project officieel van start en sindsdien zijn er al meer dan 116.000 struikelstenen geplaatst in 31 Europese landen. In Rotterdam werden de eerste struikelstenen gelegd in 2010 en in oktober 2025 werd de duizendste steen geplaatst door de kunstenaar zelf in de Erasmusstraat nummer 21. Stichting Stolpersteine geeft aan dat iedereen een Struikelsteen kan aanvragen, voor iedereen die vermoord is door het naziregime, maar ook voor slachtoffers die uit angst voor de bezetters zelfmoord pleegden. Ook worden stenen geplaatst voor mensen die moesten onderduiken of anderszins hebben geleden onder het nationaalsocialisme. De plaatsing van de Stolpersteine in Rotterdam wordt geregeld door Stichting Loods 24 en Joods Kindermonument, die bemiddelt tussen de aanvrager en de kunstenaar. Een overzicht van de geplaatste stenen is te vinden op deze interactieve kaart en op de gedenktekenkaart van Stadsarchief Rotterdam.
