Joost van den Toorn The Asylum (1996)

Op de binnenplaats achter het Gerechtsgebouw en het Belastingkantoor staat een reusachtig kunstwerk. Het is een dertig meter hoog roestvrijstalen sculptuur gemaakt door beeldend kunstenaar Joost van den Toorn. De opdrachtgever is de Rijksgebouwendienst, die ook de hoogte van het beeld voorstelde om op te kunnen tegen de omringende gebouwen die vijftig meter hoog zijn. Het kunstwerk The Asylum is gemaakt in de percentageregeling bij de bouw van de twee overheidsgebouwen in 1996, het Gerechtsgebouw en het Belastingkantoor. The Asylum bestaat uit vijf roestvrijstalen cilinders van verschillende hoogten die tegen elkaar aan staan op een gelaagd plateau. Het kleinste torentje is zo’n drie meter hoog. De hoogste is 30 meter en draagt een vier bij twee bij twee meter grote bronzen wolk. “Je kunst op verschillende manieren tegelijk naar mijn beelden kijken”, zegt Van den Toorn. “Dat komt door de humor die steeds in mijn werk is vervat. In het Rotterdamse beeld is het de surreële aanwezigheid van de wolk. Humor maakt dingen bespreekbaar, haalt ze uit de taboesfeer. Het behoedt dit beeld voor megalomanie.” Maar de sculptuur wekt ook een onheilspellende indruk. Van den Toorn: “Een rechtbank en belastingkantoor zijn onheilspellende instanties. Wie hier naar binnen moet, is niet gerust over zijn lot. Misschien weert dit beeld onheil af, juist door het dreigende uiterlijk. Ik dacht aan de stenen menhirs die ook in een cirkel bij elkaar staan en die waarschijnlijk een bezwerende, religieuze functie hadden. De titel The Asylum verwijst naar die dubbelzinnige combinatie van afschrikking en heiligheid: het woord betekent zowel ‘psychiatrische inrichting’ als ‘toevluchtsoord’.” (Bron: Renée Steenbergen, NRC Handelsblad online, 21 december 1996)