Monument voor HELDERHEID (2021) Micha Prinsen & Lloyd Muskiet
Op 29 augustus 2021, voorafgaand aan het Helderheidfestival, is het Monument voor HELDERHEID onthuld op het Helderheidplein. HELDERHEID is de Rotterdamse rapper en woordkunstenaar Breyten Muskiet (1978-2004), die werd geboren in IJsselmonde. Zijn moeder vernoemde hem naar de Zuid-Afrikaanse schrijver en dichter Breyten Breytenbach. In zijn omgeving stond hij bekend als een leider en rolmodel, die zich ontfermde over de zwakkeren. Ook al was hij zelf niet altijd een lieverdje, hij kwam op tegen onrecht. Tijdens een periode in de gevangenis, kwam hij tot het besef dat hij zijn leven niet wilde vergooien. Daarom deelde hij deze wijsheid met andere jongeren en stimuleerden hen positieve keuzes te maken. Hij leerde ze hun school af te maken en zich in te zetten voor de wijk en haar bewoners. Zijn bijnaam werd al snel ‘Help’, vanwege zijn hulpvaardige karakter. Zijn rap carrière begon hij met Engelstalige teksten, maar koos al snel voor de Nederlandse taal. Ook doopte hij zichzelf om tot H.E.L.D.E.R.H.E.I.D: ‘Hoor Elke Les Die Een Rede Heeft En Ignoreer Dwaasheid’. Hij richtte een eigen rapgroep op genaamd de “Tuig Commissie”. Daarnaast had hij ook een solo carrière waarmee hij drie solonummers uitbracht: HELDERHEID, Realiteit en Progressie. De laatste twee nummers verschenen op de compilatie CD ‘Alle 13 dope’ van het label Top Notch & HomeGrown. Zijn diepzinnige nummers zetten mensen aan het denken en zijn nog steeds van grote waarde in de rapscene. Op 7 april 2004 overleed HELDERHEID op 25-jarige leeftijd in zijn slaap aan een hartstilstand. Sinds 2008 wordt er jaarlijks het Helderheidfestival georganiseerd door Stichting Helderheid 5314. De stichting zoekt naar talenten die zich meer willen verdiepen in de kunst van positiviteit. Aan het beste rapoptreden wordt elk jaar de Helderheidbokaal uitgereikt. HELDERHEID probeerde met zijn daden en teksten racisme te bestrijden in zijn wijk en stad. Zijn teksten tonen dat hij zich bewust was van de drempels én de strijd waar zijn leeftijdgenoten mee te maken hadden en hebben om met zichzelf en hun uitdagingen te dealen. Een strofe uit het nummer Progressie is, geschreven in zijn eigen handschrift, is een belangrijk onderdeel van het Monument voor HELDERHEID geworden. In het monument wordt de visie van HELDERHEID verbeeld in een universele boodschap van liefde, blijdschap, vrede en zelfbeheersing – dé sleutels om op alle fronten te kunnen samenleven in een wijk en stad. Beeldend kunstenaar Micha Prinsen en ontwerper Lloyd Muskiet ontwierpen een vier meter hoge roestvrijstalen schuingeplaatste zuil, voorzien van patronen die teruggrijpen op Surinaams houtsnijwerk. De in het monument verwerkte tegenover elkaar staande driehoeken verwijzen naar een veel voorkomend motief geheten Kaiman Tifi, de tanden van de kaaiman. De betekenis hiervan is ‘als de tanden niet goed samenwerken, komt de tong ertussen’. De patronen culmineren in het logo van HELDERHEID dat door Breyten ontworpen is.
Beeldend kunstenaar Micha Prinsen maakte samen met ontwerper Lloyd Muskiet het Monument voor HELDERHEID. Hij maakte jaren eerder na de dood van HELDERHEID een ideeschets naar aanleiding van gesprekken met vrienden van de rapper.
Lloyd Muskiet (Paramaribo, 1963) is Master-architect. Hij studeerde Architectuur aan de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. In zijn afstudeerontwerp onderzocht hij de relatie tussen architectuur en cultuur. Omdat cultuur een uiting is van specifieke gebruiken en gewoonten, gaat hij ervan uit dat deze zich ook manifesteren op straat in de gebouwde omgeving. In zijn zoektocht als ontwerper neemt hij die specifieke gewoonten nog altijd als vertrekpunt voor zijn voorstellen. Lloyd Muskiet maakte samen met beeldend kunstenaar Micha Prinsen het Monument voor HELDERHEID.