Al jaren fotografeert Jannes Linders kunstwerken in de openbare ruimte van Rotterdam. Zijn werk geeft altijd weer een verrassend perspectief op de stad, met oog voor de ruimtelijke omgeving en de invloed van de tijd. Voor de nieuwe Kunstroute Rotterdam, van metrostation Beurs naar Stadhuis struinde hij in opdracht van BKOR met zijn camera door de stad, langs geselecteerde kunstwerken die voornamelijk uit de Post65-periode afstammen. We zijn benieuwd naar zijn ervaringen tijdens het fotograferen van deze werken. Ook wilden we graag meer weten over zijn fotografiepraktijk en over de manier waarop stadsfotografie zich heeft ontwikkeld.
Voor de nieuwste routekaart ben je in de kunst en architectuur van het Post65-tijdperk gedoken. Wat viel je op?
Ik dacht bij deze opdracht het een en ander wel zo ongeveer te weten. Een paar straten van deze wandelroute vond ik altijd al mooi, een ander deel liep ik bij voorkeur voorbij. Als fotograaf heb ik in Rotterdam decennialang het Blaakse Bos met de Kubuswoningen, het Spaanse Hof, de Oude Haven en metrostation Blaak opzettelijk gemeden. Te veel de bekende paden, té tuttig en té lelijk voor mij om er iets van te maken.
Nu hebben BKOR en SIR onder één grote noemer heel veel samengebracht in deze wandelroute over kunst en architectuur in het Post65-tijdperk. En ineens ervoer ik het als een mooie uitdaging om dit alles onder die ene noemer, Post65, als nieuw te fotograferen. Zoals ik als fotograaf het liefst om dit gebied op de kaart heenliep, zo deed ik ook mijn best om de architectuurfotografie die vanaf 1965 de leidende praktijk was, vooral niet te beoefenen.
Ik ontving de opdracht vroeg in 2025, de bomen kaal, de hemel helder en strakblauw, en de zon scheen. De ideale omstandigheden voor het type architectuurfotografie dat ik in de vorige eeuw bij voorkeur juist niet praktiseerde. Natuurlijk ontdek je pas al fotograferend kwaliteiten in de projecten, de onderwerpen en het thema die je eerder niet zag, of niet wilde zien, in ieder geval negeerde. En ineens is er de gelegenheid om in stijl, in techniek, in alle ambachtelijkheid iets te maken binnen de beperkingen van een handzame routekaart. Dit is goed terug te zien in mijn serie. Echo’s en nabeelden van Rotterdamse stadsfoto’s uit de jaren ’80 en ’90 van fotografen als Piet Rook, Sybolt Voeten, Ger van der Vlugt en Eric van der Schalie.
Voor CBK Rotterdam, specifiek voor BKOR en SIR, fotografeer je al meerdere jaren. Kun je iets vertellen over de ontwikkeling die stadsfotografie heeft doorgemaakt?
Ik kwam eind jaren zeventig in Rotterdam wonen, het was er ruim, leeg, stil en goedkoop. Ik fotografeerde veel stadsgezichten, zonder spektakel (want dat was er niet), onder grijze luchten, op ‘groot’ formaat, met een technische camera, op een zwaar statief, van onder een zwarte doek, altijd tijd genoeg voor lange sluitertijden, op zwart-wit negatiefmateriaal. Rotterdam verandert, de fotografie ontwikkelt zich en ik verander ook. Dit is allemaal heel goed te zien, eenvoudig te benoemen en aan te wijzen. Een natuurlijk verloop en een dynamiek waarvan ik het mooi en leuk vind om naar te kijken. Zo staat alles hier als routekaart bijeengebracht onder de noemer Post65, in een nieuw licht. Voor mij is dit nu.
Jouw manier van fotograferen, misschien wel stijl, neigt naar architectonische fotografie. Kun je wat vertellen over je werkwijze?
Ik heb als fotograaf altijd ook veel in de kunsten gewerkt, veel driedimensionaal werk en grote opstellingen voor musea. Naar mijn idee is het daarbij als beeldmaker goed om behoedzaam te werk te gaan, bijvoorbeeld omdat er al een auteur is, de maker van het werk, de kunstenaar. Het is een mooie opdracht om te proberen onzichtbaar te fotograferen. Dit bestaat niet, maar wat ik bedoel is: onzichtbaar als werkwijze, als opdracht. Door het inbrengen van kennis en kunde en door het onderdrukken van uiterlijk vertoon. Dat is minder eenvoudig dan het klinkt. Uiterlijk vertoon dient zich juist aan als je er niet op let. Het vergt een actieve inspanning om elke schijn daarvan buiten beeld te houden. En dan blijkt dat er, juist binnen die marges, verrassend veel te ontdekken valt. Immers het beeld, de foto moet het aanzien wel waard zijn, aantrekkelijk zijn. Het is een beeld in twee dimensies, vanuit een specifieke hoek en belichting, verre van het originele werk. Bekeken door iemand die zelf buiten beeld wil blijven. Dit moeilijke, maar ook boeiende werk blijft mij bezighouden en brengt mij op de straat, praktisch om de hoek van mijn studio, de Blaak, Rotterdam, Nederland.
De Kunstroute Rotterdam, van metrostation Beurs naar Stadhuis is onder andere gratis verkrijgbaar bij Rotterdam Tourist Information op het Stationsplein.