Gerrit Willem Baas Jasbank (1935)

Aan de Schelpweg in Hoek van Holland staat een monument van internationale allure, de Jasbank. Het bakstenen monument is ontworpen door architect G.W. Baas ter ere van de legendarische Commissaris Jas. Cornelis François Jas (1875-1968) was één van de belangrijkste publieke figuren uit de geschiedenis van Hoek van Holland. Van 1914 tot 1935 bekleedde hij de functie van commissaris van de burgemeester van Rotterdam, een speciale ambtenaar die belast werd met de uitvoering van wetten, algemene maatregelen van bestuur en verordeningen namens de burgemeester. Vanaf het moment van zijn aanstelling heeft Jas gezorgd voor de aanleg van straten, riolering, waterleiding en openbare verlichting; zaken die tot dan toe nog niet aanwezig waren. Ook liet hij nieuwe woningen bouwen, zorgde voor werkverschaffing door de aanleg van een wandel- en recreatiegebied en hij werd voorzitter van de strandcommissie. Jas was zeer geliefd onder de Hoekse bevolking, maar in de loop der jaren kwam er ook meer kritiek. In 1935 werd Jas ten gevolgde van ‘bezuinigingsmaatregelen’ met vervroegd pensioen gestuurd. Bij zijn afscheid werd hem namens de Hoekse bevolking dit stenen monument aangeboden, de zogenaamde Jasbank. De bank bestaat uit een aantal vlakken: een gemetseld muurtje van gele strengpersstenen met in de rechterbovenhoek een gedenksteen, een vloer met rode plavuizen en twee zijmuren van blauw-paarse plintklinkers. De bank zelf heeft van Baas een zwevend aspect gekregen door de zitting iets uit te laten steken. Het verticale en horizontale lijnenspel verwijst direct naar het moderne bouwen van de Nieuwe Zakelijkheid, vooral in compositie en kleurstelling. In 2006 werd het monument vanwege herhaald vandalisme verplaatst naar de rand van de Hoekse Bosjes, waarbij de herdenkingsplaquette aan de voorzijde beschadigd raakte. Op initiatief van kunstenaar Frank Dam reconstrueerde ontwerper André van Dijk de originele tekst plaquette. Deze wordt gekenmerkt door een bijzondere typografie geïnspireerd door de stijl van de Amsterdamse School, waar de steenhouwer/typograaf van destijds enkele bestaande vormen uit overnam en de rest naar eigen inzicht construeerde. In opdracht van BKOR en in samenwerking met Stadsbeheer, pakte Dam verdere restauratie-werkzaamheden van de Jasbank op. Ter ere hiervan produceerde hij de Jaskrant, waarin alle informatie over Jas en de Jasbank te lezen is.