Wilhelmina (1968) Charlotte van Pallandt

foto Otto Snoek
Over het kunstwerk

Het initiatief voor dit monument voor koningin Wilhelmina (overleden op 28 november 1962) kwam in 1965 van de voorzitter van de Kamer van Koophandel, de heer K.P. van der Mandele. Het bedrijfsleven en de bevolking van Rotterdam brachten het geld bijeen voor de opdracht. Van Pallandt ontving deze opdracht met het verzoek Wilhelmina uit te beelden als de koningin van het verzet: wilskrachtig en onverzettelijk. Het beeld geeft uitdrukking aan de standvastigheid en vastberadenheid waarmee Wilhelmina in Londen de Nederlandse regering in ballingschap leidde in de oorlogsjaren 1940 – 1945. In Winston Churchills woorden: “There is but one man, and that is Queen Wilhelmina“. Wilhelmina had in de naoorlogse periode veel belangstelling voor de zwaar getroffen Maasstad, die zij de wapenspreuk “Sterker door Strijd” verleende. Haar laatste officiële daad in de stad was de onthulling van het oorlogsmonument van Mari Andriessen op het Stadhuisplein op 4 mei 1957. Bij die gelegenheid werd zij staande gefotografeerd in haar lange jas, opkijkend naar de beeldengroep van Andriessen. Haar houding op deze foto in de krant inspireerde Van Pallandt tot dit monumentale beeld van de vorstin. De detaillering van het gezicht ontbreekt. Van Pallandt experimenteerde ermee, maar het resultaat was niet geheel naar wens van koningin Juliana. Begin 1966 hechtte zij toch haar goedkeuring eraan, waarna zij op 4 mei 1968 het drie meter hoge beeld van haar moeder onthulde. Het beeld staat gewend naar de rivier, een uitzicht waarvoor koningin Wilhelmina speciale voorkeur had. Oorspronkelijk was het de bedoeling om het beeld in brons te gieten, maar het werd in hardsteen uitgevoerd om het massieve en het onverzettelijke extra te benadrukken. De steen is over het hele oppervlak ruw gelaten. Van dit monument zijn inmiddels meerdere exemplaren gemaakt, iets wat Van Pallandt doorgaans niet goedkeurde. Maar volgens de kunstenaar mocht er voor een beeld van de Koningin geen beperking zijn. Zo staat er toch een bronzen afgietsel in Den Haag tegenover Paleis Noordeinde. Voor meer informatie: Sculpture International Rotterdam

lees meer
Over de kunstenaar

Charlotte van Pallandt (Arnhem, 1898 – Noordwijk, 1997) was een bereisde kunstenaar, die in het Interbellum veel van Europa zag. Samen met bijvoorbeeld Mari Andriesse en Kees Verwey behoort ze tot de klassieke Nederlandse kunstenaars van de vorige eeuw. Bekend zijn haar portretten van Juliana en haar beeld van Wilhelmina. Als barones kon Van Pallandt dichtbij de hoogste kringen komen. Invloeden van het constructivisme en kubisme zijn te vinden in haar werk, maar vooral ontwikkelde ze al vroeg een expressionistische stijl waar ze in is blijven werken, ook toen andere ‘ismes’ elkaar opvolgden. Door zich te blijven concentreren op die ene stijl is ze geen vernieuwer, wel een virtuoos. Haar werk draait om lijnen, vormen, om licht en donker, en om het uitdrukken van een houding en karakter – combinaties van figuratieve en abstracte expressie. “Het treffen van een karakter is misschien wel de essentie van haar kunstenaarschap”, zegt Van Embden in een van de vele publicaties over Van Pallandt (‘Wilhelmina Monumentaal’, 1987).

lees meer