Zonder titel (1948) Riet Elias & Joan Bakker

foto Aad Hoogendoorn
Over het kunstwerk

Aan de Speelmanstraat en Dijkstraat is na de oorlog, van 1946 tot 1949, een woningbouwcomplex gebouwd bestaande uit portiekflats. Het ontwerp van het complex is van architectenbureau Vermeer en Van Herwaarden en bevat in totaal 22 gevelreliëfs gemaakt door het echtpaar Riet Elias en Joan Bakker. Aan de Dijkstraat staan twee woningblokken die elk 30 woningen omvatten; elk blok heeft vijf portieken. Boven elk portiek is een gevelreliëf geplaatst, gemaakt door de Rotterdamse beeldhouwer Riet Elias. Alle stenen zijn gesigneerd met RE. Het thema van deze tien gevelreliëfs is ‘Sprookjes’. Oplopend van nummer zijn de volgende voorstellingen te zien: Eenoogje, Tweeoogje en Drieoogje (Dijkstraat nr. 2-4), Assepoester, De kikkerkoning, Het dappere snijdertje (Zeven in één klap), Aladin en de wonderlamp, Sneeuwwitje, Ezeltje strekje, Hans en Grietje, Roodkapje en Klein duimpje (Dijkstraat nr. 40-42). De Speelmanstraat bestaat ook uit twee woningblokken, maar het ene blok bevat 24 woningen (vier portieken) en de andere 36 woningen (6 portieken). Boven deze entrees zitten ook tien gevelstenen, maar deze zijn gemaakt door de Rotterdamse beeldhouwer Joan Bakker. De reliëfs boven de zes portieken tonen dieren die ‘deugden en ondeugden’ voostellen. Elke steen bevat de (on)deugd in woord en is linksonder gesigneerd met JB. Oplopend van Speelmanstraat nummer 1 t/m 21 worden verbeeld: een vis voor stilzwijgendheid, papegaaien voor babbelzucht, een hazewindhond voor vlugheid, een slak voor traagheid, een adelaar voor verhevenheid en een aap voor de ondeugd. Het andere blok met nummer 27 t/m 39 bevat vier portieken en zodoende vier gevelreliëfs. Deze stenen zijn eveneens gemaakt door Joan Bakker en verwijzen naar de vier kleuren van een kaartspel. Oplopend van nummer tonen zij de Klavervrouw, Ruitenkoning, Hartenvrouw en Schoppenboer. De van oorsprong uit baksteen opgebouwde gevels zijn bij een renovatie in 1984 bekleed met lichtgele en grijze trespa-platen. De reliëfs zijn uitgespaard gebleven. Op Dijkstraat nummer 57 zijn nog twee kleine reliëfs te vinden, die niet gesigneerd zijn. Hierop zijn te zien het jaartal van vervaardiging 1948 en een zwaan.

lees meer
Over Riet Elias

Riet Elias (Rotterdam, 1919 – Boxmeer, 2010), ook wel Maria Bakker-Elias , volgde haar opleiding aan de Academie Beeldende Kunsten Rotterdam. Zij was beeldhouwer, vervaardiger van mozaïeken en keramiste. Na een periode in Rotterdam te hebben gewoond en gewerkt, verhuisde ze in 1960 naar het Brabantse Boxmeer. Ze was getrouwd met beeldend kunstenaar Joan Bakker, waarvan meerdere beelden in Rotterdam aanwezig zijn.

lees meer
Over Joan Bakker

Joannes (Joan) Petrus Anthonius Maria Bakker (Oosterblokker, 1919 – 1999) bezocht in Rotterdam de Academie van Beeldende Kunsten, waarna hij zich definitief in Rotterdam vestigde. Hij was onder andere een student van Herman Mees (1880 – 1964) en de echtgenoot van beeldhouwster en keramiste Riet (Maria) Elias. Samen met Jan Poot (architect bij Gemeente Rotterdam) maakte hij het Bevrijdingsmonument aan de Brink te Vreewijk, Feijenoord. Aan een kantoorgebouw aan de Botersloot ontwierp hij ornamenten met een grote beeldende kracht en duidelijke steenhouwkundige kwaliteiten. Hij kon overweg met de meest harde steensoorten, waarin hij reliëfs aanbracht met aandacht voor de rol van lichtval op de verschillende steensoorten. In Rotterdam zijn meerdere werken van Joan Bakker te vinden.

lees meer